Eliasz

Znaczenie imienia: moim Bogiem jest Jahwe

Fakty biblijne

Prorok żyjący w Izraelu w czasach panowania króla Achaba. Nazywany Tiszbitą, gdyż pochodził z miejscowości Tiszbe w Gileadzie.
Achab wraz ze swą żoną Izebel wprowadził do Izraela pogański kult Baala. Eliasz został posłany, by przywrócić w Izraelu kult jedynego Boga Jahwe.
Przybywszy do króla ogłosił trzyipółletni okres suszy, potem ukrył się na polecenie Boga przy potoku Kerit, gdzie kruki przynosiły mu pożywienie. Po pewnym czasie, gdy potok wysechł, Bóg wysłał go do wdowy mieszkającej w Sarepcie w Sydonie. Kiedy wdowa podzieliła się z prorokiem resztką swojego jedzenia, Bóg odnawiał jej zapasy mąki i oliwy do czasu zakończenia głodu. Gdy zmarł syn wdowy, Bóg odpowiedział na modlitwę Eliasza i przywrócił go do życia. O niej wspomina Jezus w swojej pierwszej przemowie w Nazarecie.
W trzecim roku suszy Eliasz spotkał Obadiasza – zarządcę pałacu króla Achaba, poszukującego nowych pastwisk dla bydła i przekazał mu propozycję spotkania się z królem. Achab oskarżył Eliasza o spowodowanie kłopotów Izraela. Eliasz odpowiedział: "Nie ja dręczę Izraela, ale właśnie ty i ród twego ojca waszym porzucaniem przykazań Pańskich".
Rozstrzygnięciem sporu o prawdziwość kultu miały być publiczne ofiary całopalne na Górze Karmel. Ten Bóg, który potrafi spalić ofiarę miał się okazać prawdziwym Bogiem.
450 proroków Baala i 400 proroków Aszery jako pierwsi rozpoczęli ceremonię, jednak mimo usilnych starań nie udało im się zapalić ofiary, co spotkało się z ironicznymi uwagami Eliasza.
Jako drugi wystąpił przed Izraelem Eliasz, który najpierw naprawił zburzony ołtarz Boga Jahwe, następnie oblał ołtarz i ofiarę dwunastoma wiadrami wody. Kiedy zaś Eliasz modlił się do Boga, spadł ogień od Pana i strawił jego ofiarę. Wszyscy ludzie krzyknęli: „Naprawdę Pan jest Bogiem". Kapłanów Baala zabito i tego samego dnia susza się skończyła.
Kiedy Izebel usłyszała o zabiciu jej proroków, wpadła we wściekłość i zagroziła śmiercią Eliaszowi. Przestraszony Eliasz uciekł na południe do Beer-Szeby, potem schronił się na pustyni, gdzie dwakroć odwiedził go anioł, przynosząc mu posiłek. W mocy tego posiłku Eliasz wędrował przez 40 dni na górę Horeb (Synaj). Tam otrzymał wizję potężnego wichru, trzęsienia ziemi i płonącego ognia, następnie Bóg objawił mu się w łagodnym powiewie i polecił Eliaszowi namaszczenie Chazaela na króla nad Aramem, Jehu na króla nad Izraelem, a Elizeusza na proroka.
Eliasza spotykamy jeszcze po bezprawnym spisku Achaba wobec Nabota, którego Izabel w celu nabycia winnicy kazała zamordować, w wyniku czego Eliasz przepowiedział haniebną śmierć parze królewskiej.
Podobnie przepowiedział śmierć królowi Samarii, Achazjaszowi, który w czasie swej choroby zwrócił się po radę do Belzebuba, boga Ekronu. Achazjasz, aby pojmać Eliasza, trzy razy wysyłał dowódców z pięćdziesięcioma wojownikami, co w dwóch przypadkach zakończyło się śmiercią oddziałów (ogień spadł z nieba i pochłonął ich), dopiero trzeci dowódca ukorzył się przed Bogiem i poprosił Eliasza o jego przybycie do króla. Eliasz zgodził się i anioł Pański oszczędził wojowników.
Po pewnym czasie Eliasz udał się do Gilgal, do uczniów proroków. Tam przekazał wiedzę o swym odejściu Elizeuszowi, swojemu następcy, który nie chciał go opuścić w drodze do Betel i Jerycho. Gdy stanęli nad Jordanem, Eliasz uderzył płaszczem wodę i rzeka się rozstąpiła. Wtedy Elizeusz poprosił Eliasza, by “przypadły mu w udziale dwie trzecie ducha Eliaszowego”. Eliasz zapewnił go, że stanie się tak, jeśli Elizeusz zobaczy jego wniebowstąpienie, co tak się wkrótce stało: „wóz ognisty i konie ogniste rozłączyły obydwu: i wstąpił Eliasz przez wicher do nieba”. Elizeusz miał wówczas powtórzyć gest swojego nauczyciela – uderzeniem płaszcza w wodę, rzeka rozstąpiła się i przeszedł przezeń. Pięćdziesięciu proroków widzących to zdarzenie rzekło: „Spoczął duch Eliasza na Elizeuszu”.
Prorok Malachiasz przepowiedział, że Eliasz wróci; przez co ważnym elementem w wierze żydowskiej stało się oczekiwanie na powrót Eliasza z nieba przed nadejściem Mesjasza i czasów mesjańskich. Według słów Jezusa wypełniło się to w osobie Jana Chrzciciela, przepowiadającego nadejście Chrystusa, choć Jezus wskazał na fakt, że Eliasz objawi się jeszcze raz w czasach ostatecznych. 
Ostatni raz widzimy Eliasza zapowiadającego śmierć i zmartwychwstanie Jezusa, gdy pojawia się z Mojżeszem podczas przemienienia Jezusa na górze. 

Wersety do imienia

1 Krl 17-19; 21; 2 Krl 1,3-17; 2,1-12; MaI 3,23; Mat 11,10.14; 17,3.10-13; Mk 9,4-5.11-13; Łuk 4,25; 9,30-33