Jakub (apostoł)
Znaczenie imienia: ten, którego Jahwe ochrania
Fakty biblijne
Był żydowskim rybakiem z Galilei, znad Morza Galilejskiego, synem Zebedeusza, razem ze swoim bratem Janem [Mat. 4,21]. Został imiennie powołany przez Jezusa by pójść za nim, co też niezwłocznie uczynił, zostawiając dotychczasowe zajęcie [Mat. 4,22].
Prawdopodobnie Jakub był starszym z braci, o czym możemy wnioskować np. z tego, że Jan jest przedstawiany jako brat Jakuba, a nie odwrotnie [np. Mat. 4,21; Mk 5,37]
Wraz z Piotrem (pierwotnie Szymonem) i jego bratem Andrzejem, Jakub uczestniczył z Janem w pierwszych wydarzeniach publicznej służby Jezusa, np. w uzdrowieniu opętanego w synagodze oraz teściowej Piotra w Kafarnaum [Mk 1,21-34].
Najwyraźniej cała czwórka znała się wcześniej i pracowała razem, gdyż w Łuk. 5,10 nazywani są towarzyszami.
Jakubowi i Janowi Chrystus nadał przydomek Boanerges (Synowie Gromu) [Mk 3,17]
Historia w której chcą spalić wioskę Samarytańską za to, że odmówiła gościny Jezusowi [Łuk. 9,49-55], pomaga zrozumieć dlaczego. Pan Jezus zgromił ich za posiadanie niewłaściwego ducha zatracania ludzi.
Ewidentnie obaj bardzo kochali Jezusa i okazywali jako uczniowie wielką gorliwość. Gorliwość dla Jezusa okazywała także ich matka, którą widzimy, wśród kobiet zgromadzonych, pod krzyżem [Mat 27,56].
Jakub był w gronie trzech najbliższych apostołów Pańskich, którzy z wyboru Jezusa towarzyszyli mu przy wskrzeszeniu córki Jaira [Łuk. 8, 49], na Górze Przemienienia [Łuk. 9, 28] oraz w ogrodzie Getsemane [Mat. 26, 37], przed ukrzyżowaniem.
To Jakub i Jan zostali zaproponowani przez swoją matkę jako kandydaci do zajęcia miejsca po prawicy i lewicy, w Jego nadchodzącym królestwie [Mat. 20,20-21], co świadczy o ich znaczącej roli wśród apostołów.
Tą samą prośbę Jakub z Janem przedstawili także osobiście Jezusowi, słysząc od Niego tą samą odpowiedź [Mk 10,35-40], która pobudziła ich do deklaracji, że mogą wypić kielich Jezusa i być ochrzczeni jego chrztem. Trudno powiedzieć, czy rozumieli wtedy, że mowa była o ich gotowości do męczeńskiej śmierci, która miała nastąpi po śmierci Jezusa.
Apostoł Jakub w jedynym liście jaki skierował do wierzących w Nowym Testamencie przedstawia się jako Sługa Boga i Pana Jezusa Chrystusa [Jak. 1,1].
Co ciekawe, po wniebowstąpieniu Jezusa i powołaniu przez Boga apostoła Pawła, Jakub nazwany jest jednym z filarów wczesnego kościoła i to występuje jako pierwszy z filarów [Gal 2,9].
Wbrew dosyć powszechnemu przekonaniu o prymacie Piotra, pośród apostołów, we wczesnym kościele przywódczą rolę wydaje się pełnić właśnie apostoł Jakub, brat Jana, który jest pierwszym z liderów, na którego targnął się Herod, rozpoczynając prześladowanie kościoła [Dz. Ap. 12,1-2]. Apostoł Piotr został aresztowany dopiero po śmierci Jakuba [Dz. Ap. 12,3], co świadczy, że nie był traktowany jako ówczesny najważniejszy przywódca kościoła, przeciwko któremu trzeba byłoby wystąpić, jako pierwszemu.
Według sprawozdania biblijnego Jakub, zidentyfikowany jako brat Jana, zakończył życie męczeńska śmiercią [Dz. Ap. 12,2] z rozkazu Heroda.
Warto wspomnieć, że w gronie apostołów był jeszcze drugi Jakub, syn Alfeusza [Mk 3,18],
W tekstach biblijnych nie zawsze tych dwóch Jakubów jest rozróżnionych imieniem swojego ojca, a dodatkową trudnością identyfikacyjną jest to, że ap. Paweł opisuje, że spotkał się oprócz apostoła Piotra (Kefasa) także z apostołem Jakubem, nazywając go bratem Pańskim [Gal 1,19]. W Mat 13,55 wymienionych jest 4 braci Jezusa: w tym jeden o imieniu Jakub, a pozostali to Józef (Jozes w Mk 6,3), Szymon i Juda.
Na bazie danych biblijnych nie da się jednoznacznie rozstrzygnąć, czy apostoł Jakub, syn Alfeusza (Mk 3,18] i apostoł Jakub, brat Pański [Gal 1,19] to ta sama osoba.
W opisach biblijnych występuje też Jakub Mniejszy [Mk 15,40], brat Jozesa którego matka miała na imię Maria, nie jest jednak przedstawiony w tym tekście jako apostoł.
Wersety biblijne
Mat. 4,21-22; 20,20-21; 27,56; Mk 3,17; 5,37; 10,35-40; 26, 37; Łuk. 5,10; 8, 49; 9,28.49-55; Dz. Ap. 12,1-3; Jak. 1,1; Gal 2,9;