Księga Jeremiasza
Nazwa:
Pierwsze słowa proroctwa - “Słowa Jeremiasza” - posłużyły za nazwę księgi Biblii Hebrajskiej: Jirmeja (inna forma tego imienia: Jiremejahu). Pierwszą połowę imienia tłumaczono rozmaicie -”uwielbia”, “ustanawia”, “podnosi”, druga połowa pochodzi od imienia Bożego Jahwe, stąd imię to znaczyć może “Jahwe wywyższa” lub “niech Jahwe podniesie”.
Treść:
jest nią działalność proroka na tle groźnej sytuacji międzynarodowej i niebezpieczeństwo rozwoju spraw w państwie judzkim, a zwłaszcza przekazywane w tym czasie przez Boga poselstwa skierowane do narodu. Księga składa się z serii kazań lub mów proroczych, pochodzących z różnych czasów, połączonych chronologią historyczno-biograficzną.
Autorstwo:
Jeremiasz był autorem co najmniej większej części księgi, jednak głównym pisarzem był Baruch, syn Neriasza. O znaczeniu i pozycji Barucha świadczy fakt, że resztki ludu uciekające do Egiptu oskarżyły go o wywieranie na proroka niekorzystnego wpływu. Na autorytet Barucha wskazuje wydanie później przez nieznanych autorów pewnych pism apokryficznych. Ostatni rozdział księgi zawierający historyczne streszczenie upadku Judy został napisany przez nieznanego autora. Co do postaci Jeremiasza wiemy, że pochodził z rodu kapłańskiego(1,1), jego ojcem był Chilkiasz. Mieszkał w Anatot (1,1; 29,27), powołany do sprawowania urzędu prorockiego w 626 r pne w trzynastym roku panowania króla Jozjasza. Wkrótce potem Bóg rozkazał Jeremiaszowi głosić naukę w Jerozolimie, on jednak nie ograniczył swej służby do samej stolicy, lecz objeżdżał okoliczne miasta(11,6). Ratując życie przed spiskowcami schronił się w Jerozolimie, lecz również tutaj usiłowano go zabić. W jego obronie stanęli wówczas książęta. Gdy podczas oblężenia Jerozolimy w 586r pne armia babilońska czasowo odstąpiła Jeremiasza pragnącego udać się do Anatot aresztowano pod zarzutem dezercji na stronę Chaldejczyków. Po spustoszeniu Jerozolimy Nebukadnesar obdarzył proroka wolnością, dając mu prawo wyboru pozostania w Palestynie, lub towarzyszenia jeńcom w drodze do Babilonu. Ten wybrał jednak pozostanie z ostatkami ludu. Po zabójstwie namiestnika Gedaliasza Judejczycy uciekli ze strachu do Egiptu, pociągając za sobą Jeremiasza i Barucha, jego sekretarza. Tam, w mieście Tachpanches Jeremiasz przepowiedział najazd Nebukadnesara na Egipt. Prawdopodobnie też tam zakończyła się misja wielkiego proroka.
Tło historyczne:
Działalność proroka przypada na najtragiczniejsze ostatnie 40 lat istnienia królestwa judzkiego. Panują wtedy kolejno: Jozjasz, Jechojakim, Jechojachin i Sedekiasz. Każdemu z nich prorok przesyła poselstwo reform i duchowego odrodzenia. Jednocześnie trzy wielkie potęgi walczą o uzuskanie przewagi nad światem: Asyria, Egipt i Babilon. Los Asyrii został przypieczętowany upadkiem Niniwy w roku 612 pne. Państwo neo - babilońskie wzrastało w siły, zaś Egipt pod rządami faraona Necho II przegrał z armią babilońską w bitwie pod Kerkemisz w 604 roku pne.
Czas i miejsce powstania księgi:
w czwartym roku króla Jehojakima (604r. pne.) Bóg polecił zawrzeć główne zasady głoszonych nauk w postaci pism.
Podział księgi:
Wstęp
- Identyfikacja proroka: 1,1—3.
- Powołanie: 1,4—6.
- Nadanie prorockiego autorytetu: 1,7—10.
- Wizje: 1,11—16.
- Obietnica ochrony: 1,17—19.
I. Proroctwa dotyczące państwa judzkiego i Jerozolimy: 2,1—35,19.
- Opis zła w Judzie: 2,1—37.
- Wezwanie do nawrócenia: 3,1—4,4.
- Sąd Boży w postaci inwazji nieprzyjaciół: 4,5—6,30
- Sprawy świątyni: 7,1—10,25.
- Zwiastowanie przymierza: 11,1—13,27.
- Osobiste doświadczenia proroka: 14,1—16,9.
- Powody klęsk Judy i poselstwo dobra: 16,10—17.18
- Napomnienia dotyczące sabatu: 17,19—27.
- Symbole zniszczenia: 18,1—19,13.
- Prześladowanie Jeremiasza: 19,14—20,18.
- Sprawy ludu i przywódców judzkich: 21,1—24,10.
- Ogłoszenie sądów: 25,1—38.
- Konflikt z fałszywymi prorokami: 26,1—29,32.
- Proroctwa odnowy: 30,1—33,26.
- Niepobożność Judy i zapowiedź kar: 34,1—35,19.
II. Uwagi biograficzno-historyczne: 36,1—45,5.
- Wydarzenia poprzedzające spustoszenie Jerozolimy: 36,1—39,18.
- Niewola Judy: 39,1—18.
- Wydarzenia po zburzeniu Jerozolimy: 40,1—44,30.
- Obietnice Boże dla Barucha: 45,1—5.
III. Proroctwa dotyczące obcych narodów: 46,1—51,64.
- Wprowadzenie do poselstw: 46,1.
- Proroctwo dotyczące Egiptu: 46,2—28.
- Proroctwo dotyczące Filistynii: 47,1—7.
- Proroctwo dotyczące Moabii: 48,1—47.
- Proroctwo dotyczące Ammonu: 49,1—6.
- Proroctwo dotyczące Edomu: 49,7—22.
- Proroctwo dotyczące Damaszku: 49,23—27.
- Proroctwo dotyczące Kedaru i Chazoru: 49,28—33.
- Proroctwo dotyczące Elamu: 49,34—39.
- Proroctwo dotyczące Babilonu: 50,1—51,64.
Zakończenie (dodatek historyczny).
- Zdobycie Jerozolimy: 52,1—11.
- Wydarzenia dotyczące zagłady Jerozolimy: 52,12—27.
- Liczba niewolników: 52,28—30.
- Uwolnienie Jehojachina: 52,31—34,
Źródło: Wydawnictwo "Znaki Czasu" Warszawa
www.znakiczasu.pl